Najpoznatije lice sa novčanice Jugoslavije! Legenda koja je doživela slavu, a onda i zaborav: Da li znate ko je on?

Nebojša Novaković avatar

Alija Sirotanović bio je jedan od najpoznatijih rudara nekadašnje Jugoslavije i heroj socijalizma. Rođen je u Trtoriću kod Breze u Bosni i postao je poznat po obaranju svetskog rekorda u kopanju uglja 1949. godine. Sirotanović je sa svojom brigadom iskopao 152 tone uglja za osam sati rada, premašivši prethodni rekord sovjetskog rudara Alekseja Stahanova. Nakon ovog podviga, postao je heroj socijalističkog rada i dobio je četvrti orden po važnosti u FNRJ/SFRJ.

Sirotanović je postao poznat po svojoj skromnosti, odbijajući nagrade kao što je stan ili automobil, te je legendarni mit o njemu bio njegov odgovor Titu kada je pitao šta želi – veća lopata. Iako Sirotanović nije radio sa lopatom već sa pneumatskom bušilicom, legenda o velikoj lopati i danas se prepričava u Bosni, gde je još poznata kao „sirotanovićka“.

Njegov podvig i rad su bili toliko važni da je njegov lik čak 1987. godine bio prikazan na novčanici od 20.000 dinara. Osim toga, ulica u njegovom rodnom selu nosi njegovo ime, a u krugu rudnika „Breza“ podignuta je bista u njegovu čast. Grupa „Zabranjeno pušenje“ posvetila mu je pesmu „Srce, ruke i lopata“.

Nakon završetka radnog veka, Sirotanović se penzionisao sredinom sedamdesetih godina i živeo je od skromne penzije do kraja svog života. Preminuo je 13. maja 1990. godine, simbolično tik pred raspad Jugoslavije. Njegova braća, kao i veći deo bratića, takođe su se bavili rudarskim poslom, a jedan od njegovih bratića je osnovao Udruženje građana „Alija Sirotanović i njegovi komorati“ u njegovu čast.

Iako je Sirotanović završio svoj život u siromaštvu, njegov doprinos i podvig ostaju zapamćeni kao primer hrabrosti, požrtvovanosti i rada u izgradnji socijalističkog društva. Njegova skromnost, radna etika i posvećenost poslu inspirisali su brojne ljude u to vreme i ostavili su trajni trag u istoriji Jugoslavije. Njegova priča i legenda žive i danas kao podsetnik na vrednosti rada, solidarnosti i poštovanja prema svom poslu.

Nebojša Novaković avatar

Preporučeni članci: