Svaka svetkovina i veselje u Srbiji i regionu neizostavno su obeležena pesmama kao što su „Jesen prođe, ja se ne oženih“, „Prođoh Bosnom kroz gradove“ i „U lijepom starom gradu Višegradu“. Malo ko zna da iza ovih pesama stoji Dragiša Nedović, skromni muzičar i tekstopisac iz Kragujevca, koji je preminuo pre 59 godina. Njegove pesme su postale deo narodne tradicije i kulturnog nasleđa.
Dragiša Nedović rođen je 1916. godine u siromašnoj porodici. Već kao tinejdžer, sa 16 godina, krenuo je na put po Kraljevini Jugoslaviji, noseći samo gitaru. Njegov cilj bio je da peva o običnom čoveku, njegovim ljubavima i svakodnevnim životnim borbama. Prva stanica na njegovom putu bila je Bosna, gde je stvorio prelepe sevdalinke poput „U lijepom starom gradu Višegradu“ i „Iz Bosne se jedna pesma čuje“. Njegove pesme su postale deo bosanske muzičke tradicije, a zanimljivo je da su mnogi bili nesvesni da ih je napisao Srbin iz Kragujevca.
Nakon Bosne, Dragiša se preselio u Dalmaciju, gde je bio inspirisan morem i životom ribara. Tako su nastale pesme u duhu dalmatinskog melosa kao što su „O, lipa ti neznanko“ i „Mare, Mare, srićo moja“. Povratkom u Srbiju, njegovo stvaralaštvo je dobilo na snazi. Pisao je pesme koje su brzo postale izvorne, kao što su „Stani, stani, Ibar vodo“ i „Na Moravi vodenica stara“.
Početak Drugog svetskog rata zatekao ga je u Kragujevcu, gde je 1941. godine preživeo streljanje u Šumaricama. Njegov život je spašen zahvaljujući nemačkom vojniku koji ga je prepoznao kao autora pesama. Umesto smrti, Dragiša je poslat u logor u nemački grad Dormagen, gde je proveo četiri godine. Kada se vratio u Srbiju, saznao je da su mnoge njegove pesme uništene, ali nije odustao od stvaralaštva. Osnovao je Udruženje kompozitora i tekstopisaca narodnih pesama.
Iako je postao muzička legenda, njegov život nije bio lak. Oboleo je na plućima i napisao pesmu „Pluća su mi bolna“, koja je kasnije zabranjena zbog straha od samoubistava koje je mogla izazvati.
Njegovo nasleđe ostaje neizbrisivo. Dragiša Nedović je napisao preko 400 pesama, od kojih su mnoge nepravedno pripisivane narodnom stvaralaštvu. Njegove pesme su postale popularne širom Balkana, od Srbije i Bosne do Hrvatske i Crne Gore. Posebno je zanimljivo da je pesma „U lijepom starom gradu Višegradu“ dugo izvođena u skraćenoj verziji, bez stihova koji govore o njegovom povratku u Srbiju.
Danas, više od pola veka nakon njegove smrti 1966. godine, njegova muzika i dalje živi. Njegove pesme se izvode na svadbama, slavama i koncertima. U Vrnjačkoj Banji, od 2006. godine, održava se festival u njegovu čast, a u Kragujevcu je najavljeno podizanje njegovog spomenika. Kako je jedan njegov prijatelj rekao: „Njegove pesme su duša Balkana.“
Dragiša Nedović ostaje simbol autentične narodne muzike, čije pesme i dalje dodaju vrednost kulturnoj baštini regiona. Njegova sposobnost da prenese emocije običnog čoveka kroz reči i melodije učinila je da njegove pesme postanu deo svakodnevnog života ljudi. Njegova muzika ne samo da obeležava važne trenutke, već nas podseća na zajedničke vrednosti i tradiciju koja nas povezuje. Dragiša Nedović je, bez sumnje, ostavio dubok trag u srpskoj muzici i kulturi, a njegov rad će se pamtiti i negovati i u budućnosti.
