Prirodni fenomen kod vršačkog sela Kuštilj, okruženog lesnim zaravnima

Nebojša Novaković avatar

Prirodni fenomen lesnih lutki u selu Kuštilj, kod Vršca, je jedinstvena pojava koja se javlja u lesnim zaravnima na brdima oko sela. Ove formacije su nastale taloženjem krečnjaka u šupljinama lesnih zaravni tokom hiljadama godina, a postaju vidljive nakon što vetar oduva slojeve lesa ili ljudi naprave odseke. Lesne lutke imaju loptasti oblik, a razlikuju se od drugih formacija u Srbiji koje su obično nepravilnog oblika. Dragan Lazarević, predsednik Prirodnjačkog društva „Gea“ iz Vršca objašnjava da su lesne lutke tvrde kao kamen i nastale taloženjem kalcijum-karbonata u rupama od istrulelog korenja u lesu. Njihova veličina varira, od sitnih koje mogu stati u dlan do gigantskih, poput jedne koja je prečnika petnaestak centimetara.

Najbolje se mogu uočiti kada nema vegetacije, a na nekim područjima, kao što je Labudovo okno na Dunavu, u tim šupljinama kasnije pronalazimo gnezda laste bregunice. Lesne lutke su specifične za lesne zaravni i nastaju sedimentnim putem, akrecijom kalcijum-karbonata u lesu. Jedan Vrščanin je u svom dvorištu pronašao gigantsku lesnu lutku koja je bila veća od topovskog đuleta, ali je Dragan Lazarević prepoznao da nije reč o meteoritu već o lesnoj lutki koju su majstori nesvesno doneli zajedno sa lesom iz Kuštilja.

Ova pojava nije retka u Srbiji, ali se lesne lutke u Kuštilju izdvajaju po svojoj loptastoj formi. Obično su sitne, ali se mogu naći i veće, kao što je slučaj sa gigantskom lesnom lutkom prečnika petnaestak centimetara. Lesne lutke su tvrde kao kamen i nastaju taloženjem kalcijum-karbonata u rupama od istrulelog korenja u lesu. Dragan Lazarević objašnjava da su lesne lutke slične pećinskim stalaktitima i stalagmitima jer im je princip nastajanja isti. Mogu se uočiti kada nema vegetacije i u prirodnim ili veštačkim odsecima, a na nekim područjima poput Labudovog okna na Dunavu, u tim šupljinama kasnije gnezde laste bregunice. Lesne lutke su specifične za lesne zaravni i predstavljaju jedinstven prirodni fenomen.

Lesne lutke su specifične formacije koje se javljaju samo u lesnim zaravnima. Nastale su sedimentnim putem, taloženjem kalcijum-karbonata u rupama od istrulelog korenja u lesu. Kroz te šupljine se milenijumima slivala voda bogata krečnjakom i tako je dolazilo do akrecije. Njihova veličina može varirati, od sitnih koje mogu stati u dlan do gigantskih formacija. Lesne lutke se najbolje uočavaju kada nema vegetacije, a na nekim područjima kao Labudovo okno na Dunavu, u tim šupljinama kasnije gnezde laste bregunice. Dragan Lazarević, predsednik Prirodnjačkog društva „Gea“ iz Vršca ističe da je pojava lesnih lutki jedinstvena i specifična za lesne zaravni, predstavljajući prirodni fenomen koji se formira hiljadama godina.

Nebojša Novaković avatar