Tajanstveni Hadrijanov zid koji je inspirisao pisca „Igre prestola“ FOTO

Nebojša Novaković avatar

Hadrijanov zid, poznat i kao Rimski zid, je starorimski odbrambeni zid koji se nalazi na severu Engleske. Izgrađen je od 122. do 132. godine za vreme cara Hadrijana kao odbrana od plemenskog saveza Pikta sa severa, koji je nastanjivao današnju Škotsku. Zid je dugačak 120 kilometara i ima veliki istorijski značaj. Iako mnogi smatraju da je to granica između Engleske i Škotske, taj zid zapravo predstavlja severnu granicu Rimskog carstva.

Izgradnja ovog zida bila je poduzeta kako bi zaštitila Rimsko carstvo od napada sa severa. Zid je bio građen od velikih kamenih blokova, od kojih su neki i danas vidljivi. Uključivao je 14 utvrđenih naselja i oko 80 kula u kojima su boravili rimski vojnici. Čak 15.000 vojnika bilo je angažovano u izgradnji i održavanju zida.

Iako je pružao određenu sigurnost, zid nije bio neprobojan i Pikti su nekoliko puta uspevai da ga pređu. Zbog toga je zid bio obnovljen početkom 3. veka, ali je krajem 4. veka kada se rimska uprava povukla, zid napušten. Nakon toga, lokalno stanovništvo koristilo je kamenje od zida za sopstvene građevinske potrebe, što je dovelo do njegovog delimičnog uništenja.

Ipak, deo zida koji je ostao u dobrom stanju 1987. godine upisan je na UNESCO-ovu listu svetske baštine u Evropi. Zid je proglašen i najznačajnijim rimskim spomenikom u Britaniji. Pored toga, područje oko zida često je mesto arheoloških nalaza koji svedoče o rimskom načinu života.

Hadrijanov zid je inspirisao mnoge umetnike i pisce, uključujući i slavnog pisca fantastike, Dorda R.R. Martina, koji je posetio zid 1980-ih godina. Martin je izjavio da je ovaj zid predstavljao kraj civilizacije i sveta Rimljanima u to vreme, a zbog toga je bio inspiracija za njegovo književno stvaralaštvo.

Danas, pored istorijskog značaja, Hadrijanovom zidu preti i drugi neprijatelj – klimatske promene. Zagrevanje tla oko zida dovodi do isušivanja i propadanja materijala od kojeg je zid izgrađen, što predstavlja ozbiljnu pretnju za očuvanje spomenika.

Hadrijanov zid ostaje važan istorijski spomenik i turistička atrakcija koja privlači mnoge posetioce. Njegova kompleksna istorija i neverovatna arhitektura čine ga nezaobilaznom destinacijom za ljubitelje istorije i arheologije. Uprkos izazovima sa kojima se suočava, važno je da se očuva i dalje istražuje kako bi se sačuvala bogata istorija ovog starorimskog spomenika.

Nebojša Novaković avatar