Tokom zime na Arktiku, niske temperature dovode do zamrzavanja morske vode, a mart je mesec kada se dostiže godišnji maksimum arktičkog morskog leda. Međutim, podaci Američkog nacionalnog centra za sneg i led (NSIDC) otkrivaju da je ovogodišnji maksimum bio najniži do sada. U prošloj nedelji, površina morskog leda na Arktiku iznosila je 14,3 miliona kvadratnih kilometara, što je za 1,3 miliona kvadratnih kilometara manje u odnosu na prosečni vrhunac zabeležen između 1981. i 2010. godine. Ovo ukazuje na to da Arktiku nedostaje površina morskog leda veća od ukupne površine Nemačke, Francuske i Italije.
Prethodni rekordno nizak maksimum zabeležen je 2017. godine, kada je površina morskog leda bila 800 hiljada kvadratnih kilometara veća nego ove godine. Klimatske promene značajno utiču na formiranje novog leda na Arktiku, a količina višegodišnjeg leda, koja je posebno važna za stabilnost ekosistema, se smanjuje. Važno je naglasiti da morski led ne uključuje led na kopnu, kao što su ledene ploče i glečeri, već se radi o zamrznutoj morskoj vodi koja pluta na površini okeana. Morski led pokriva 7% ukupne površine Zemlje, odnosno 12% svetskih okeana.
Prognoze ukazuju na to da će se površina morskog leda na Arktiku nastaviti smanjivati u narednim godinama, zbog kombinacije viših temperatura vazduha, toplijih mora, vetra i tanjeg leda. Naučnici upozoravaju da bi u bliskoj budućnosti, u narednih desetak godina, Arktik mogao da postane „bez leda“, što se nije dogodilo u prethodnih 80.000 godina. Prema proračunima iz studije objavljene prošle godine, Arktik bi mogao da doživi situaciju kada površina leda u okeanu opadne ispod jednog miliona kvadratnih kilometara. Ovo je površina koja je jedanaest puta veća od teritorije Srbije.
Iako je termin „Arktik bez leda“ dramatičan, on se zasniva na naučno utvrđenoj granici koja odražava ozbiljnost klimatskih promena. Tokom zime, arktički morski led dostiže svoj godišnji maksimum, dok se u leto dešava obrnuto, jer dolazi do sezonskog topljenja usled viših temperatura. Kroz godine obeležene globalnim zagrevanjem, letnji minimum morskog leda takođe postaje sve manji.
Dr. Džulijen Strouv iz NSIDC-a objašnjava da, iako je martovski maksimum ove godine bio najniži do sada, to ne znači da će i letnji minimum u septembru biti takođe rekordno nizak. Ipak, naglašava se da se nastavlja dugoročni pad ledenog pokrivača.
Na južnoj hemisferi, morski led na Antarktiku dostigao je svoj letnji minimum početkom marta. Ova površina iznosi 1,98 miliona kvadratnih kilometara i ekvivalentna je onoj iz 2022. i 2024. godine, što predstavlja drugu najnižu zabeleženu površinu antarktičkog morskog leda. Na globalnom nivou, morski led obeležava minimalne godišnje vrednosti u februaru, a ovogodišnji februarski minimum morskog leda bio je najniži zabeležen do sada.
Iako prirodna varijabilnost igra određenu ulogu u gubicima morskog leda, temperature u arktičkim i antarktičkim regionima rastu brže od svetskog proseka od 1,2 stepena, što dodatno doprinosi rekordnom povlačenju leda. Klimatske promene nastavljaju da oblikuju sudbinu arktičkog i antarktičkog leda, a globalna zajednica suočava se sa izazovima vezanim za očuvanje ovih vitalnih ekosistema.
