Da li je Evropa u opasnosti od cunamija: U francuskom centru za rana upozorenja kažu

Nebojša Novaković avatar

Francuski centar za upozorenje na cunami, poznat kao CENALT, smješten je na periferiji Pariza i malo je poznat van Francuske. Međutim, ova institucija je epicentar državne mreže upozorenja na cunami, koja igra ključnu ulogu u davanju upozorenja i spašavanju hiljada života. Iako mnogi misle da cunamiji nisu česti u Evropi, ipak se dešavaju. Na Mediteranu i povezanim morima, zabilježeno je oko stotinu cunamija od početka 20. vijeka. U severoistočnom Atlantiku, cunamiji čine oko 5% ukupnog broja, a jedan od najkatastrofalnijih događaja bio je zemljotres u Lisabonu 1755. godine. Tada je tsunami uništio velike dijelove Lisabona, Kadiza i Maroka te odnio nekoliko hiljada života.

CENALT proslavio je svoju desetu godišnjicu 2022. godine. Njime upravlja tim stručnjaka za analizu geofizičkih podataka iz Francuske komisije za alternativne energije i atomsku energiju. CENALT ima dva glavna cilja: otkriti zemljotrese koji bi mogli izazvati cunami i obavijestiti nadležne organe u roku od 15 minuta, te javiti ako ima cunamija, te vrijeme i veličinu talasa. Prikupljene informacije iz seizmičkih stanica, koje se prenose jednom kada se detektuje potres, pomažu u prepoznavanju cunamija i određivanju nivoa prijetnje.

Uprkos naporima CENALT-a, rizik od cunamija i dalje postoji. Centar je do sada izdao 84 upozorenja „nivo informacija“ i samo dva upozorenja „nivo upozorenja“. Ipak, francuski rivijera je jedna od najopasnijih područja za cunamije u kontinentalnoj Francuskoj, a najveća prijetnja dolazi sa obale severne Afrike. Gradovi i obalna područja, poput Kana i Toulona, već pripremaju mjere zaštite i evakuacije.

Budućnost CENALT-a obećava unapređenje tehnologije detekcije cunamija. Pojedinci iz centra ističu da bi porast nivoa vode izazvan klimatskom krizom mogao dodatno pogoršati rizik od cunamija. Stoga, unapređenje prognoza u realnom vremenu koristeći numeričku simulaciju postaje prioritet. CENALT, iako nije tako poznat kao slične institucije u Tihom okeanu, igra kritičnu ulogu u pružanju upozorenja i spašavanju života u Evropi.

Nebojša Novaković avatar

Preporučeni članci: