Jedinstvena ploča iz rimskog perioda, posvećena Marku Ulpiju, u Narodnom muzeju Srbije (FOTO)

Jovana Lazarević avatar

Narodni muzej Srbije predstavlja jedan izuzetan eksponat, spomenik sa natpisom o karijeri Marka Ulpija, konjičkog oficira u rimskoj vojsci. Spomenik je slučajno otkriven u leto 2020. godine uz put ka deponiji „Vinča“, potom ukraden, pa vraćen. Autori izložbe, dr Adam Crnobrnja i mr Veselinka Ninković, postavili su deset tabli koje daju uvide u značenja tragova istorije koje krije ovaj jedinstveni počasni natpis na prostoru Srbije. Mermerni blok je imao tri različita života pre nego što je pronađen. Nakon izložbe, spomenik će biti deo stalne postavke arheologije u Atrijumu Narodnog muzeja.

Lokacija na kojoj je pronađen spomenik nije bila ona sa koje potiče, već je bilo jasno da je sklonjen sa originalnog mesta pronađenja. Arheološko nalazište Ošljane, gde se nalazilo imanje rimskog veterana, prekriveno je deponijom koja se protezala poslednjih pet godina. Precizno istraživanje i utvrđivanje hronologije spomenika omogućilo je rekonstrukciju životnog i profesionalnog puta Marka Ulpija. Spomenik je podigut za njegovog života, a njegovim činom prokuratora u bogatoj provinciji Dakije Apulensis zaokružuje se celina o istoriji rimskog carstva.

Saradnja sa stručnjacima omogućila je detaljno tumačenje natpisa na spomeniku, što je pružilo uvid u vojnu karijeru Marka Ulpija i njegovu kasniju poziciju u administraciji. Spomenik je jedinstven na prostoru Srbije i Evrope, što ukazuje na značaj ovog kulturnog dobra. Autori ističu važnost ovog pronalaska za Narodni muzej Srbije i njegovu zbirku. Krivice arheološkog blaga su ozbiljan problem, a zakon postavlja stroge kazne za lopove koji prisvajaju kulturno nasleđe. Mediji i policija odigrali su važnu ulogu u vraćanju i postavljanju ovog dragocenog eksponata na izložbu.

Jovana Lazarević avatar