Još jedna crkva i popularna turistička atrakcija u Istanbulu postaje džamija

Nebojša Novaković avatar

Nakon što je Aja Sofija pretvorena u džamiju, još jedna vizantijska crkva u Istanbulu, koja je 79 godina služila kao muzej, sada je pretvorena u džamiju. Prema listu „Yeni Safak“, Crkva Hrista Spasitelja u Polju, poznata i kao Hora, otvorit će svoja vrata kao džamija 23. februara.

Iako je turski predsjednik Recep Tayyip Erdogan doneo odluku još 2020. godine da se muzej pretvori u džamiju, ta odluka je bila privremeno zaustavljena zbog izvođenja restauratorskih radova. Međutim, sada je završena dugogodišnja obnova džamije, odnosno Crkve Hrista Spasitelja u Polju, koja je jedna od najposećenijih turističkih atrakcija iz vizantijskog perioda u Istanbulu, zajedno s Aja Sofijom i cisternom Bazilika.

Naziv Hora označava da je crkva bila izvan gradskih zidina, iako se kasnije našla unutar grada. Osim toga, naziv Karije predstavlja osmanski naziv džamije u koju je crkva pretvorena početkom 16. veka. Crkva je dobila svoj današnji oblik početkom 14. veka, kada ju je u potpunosti obnovio vizantijski državnik Teodor Metohit. Nakon pada Carigrada 1453. godine, ikona koja se smatrala čudotvornom i zaštitnicom grada prenijeta je u crkvu kako bi se dobila božanska pomoć u odbrani grada od osmanskih osvajača.

Nakon zauzeća grada od strane Osmanlija, crkva je pretvorena u džamiju Karije, te je unutrašnjost prilagođena potrebama islamskog vjeroispovijedanja. U tom procesu, mozaici i freske su bili prekriveni slojem maltera. Zgrada je tokom vremena bila u vrlo lošem stanju, ali je detaljnim istraživanjima 1948. godine otkriveno da se ispod sloja maltera i dalje kriju vizantijski ikone i mozaici. Nakon detaljne obnove, crkva je 1958. godine otvorena za javnost kao muzej, iako je i dalje bila poznata među stanovnicima Istanbula pod nazivom Hora.

Sada je ta duga obnova dovela do toga da će se džamija Karije, odnosno Crkva Hrista Spasitelja u Polju, ponovno koristiti kao džamija s posebno dizajniranim crvenim tepisima i sačuvanim mozaicima i freskama. Ponovno otvaranje džamije planirano je za petak, 23. februara.

Pretvaranje muzeja u džamiju pokazuje važnost koju Turska pridaje svojoj islamskoj baštini, ali također izaziva kontroverze i kritike međunarodne zajednice zbog gubitka sekularnosti u Turskoj. No, bez obzira na ove kontroverze, otvaranje džamije Karije predstavlja važan korak u očuvanju i promociji religijske i kulturne baštine Turske.

Nebojša Novaković avatar