Vojni arhiv je počeo sa radom 1873. godine, kada je formiran kao Ratni arhiv Kraljevine Srbije. Danas, Vojni arhiv čuva više od 75 kilometara različitog arhivskog materijala, datira od 1703. godine. U ovom arhivu se nalazi više od 46.000 pozicija dokumenata, starih preko 100 godina.
Vojni arhiv čuva dragocenu istorijsku građu koja svedoči o vojnim operacijama, bitkama, vojnim formacijama i podacima o pojedincima koji su učestvovali u vojnim aktivnostima. Arhiv takođe sadrži informacije o međunarodnim odnosima, diplomatskoj korespondenciji, kao i o vojnom obrazovanju, opremi i logistici.
Tokom Prvog svetskog rata, Vojni arhiv je pretrpeo veliku štetu, ali su dragoceni dokumenti spašeni i sačuvani. Mnogi dokumenti su digitalizovani kako bi bili što bolje očuvani i dostupni javnosti. Zbog toga je Vojni arhiv trenutno jedan od najvećih i najznačajnijih arhiva u Srbiji.
Jedan od najznačajnijih fonda Vojnog arhiva je fond „Nedićeva Srbija“, koji sadrži dokumentaciju o kolaboraciji okupirane Srbije sa Nemačkom tokom Drugog svetskog rata. Ovaj fond se smatra izuzetno važnom istorijskom građom, koja je od velikog značaja za proučavanje istorije Srbije tokom Drugog svetskog rata.
Vojni arhiv takođe čuva i bogatu zbirku fotografija, mapa, ordenja, odlikovanja, uniformi, pečata, kao i ličnih predmeta vojnih lidera i vojnih velikodostojnika.
Ovaj arhiv je takođe važan izvor za proučavanje porodične istorije, jer sadrži podatke o vojnicima koji su služili u srpskoj vojsci tokom različitih perioda i istorijskih događaja.
Vojni arhiv redovno sarađuje sa drugim arhivskim ustanovama, kako u zemlji, tako i u inostranstvu, radi razmene arhivske građe i informacija. Arhiv takođe pruža podršku istraživačima, studentima i naučnicima koji se bave vojnom istorijom i srodnim temama.
Vojni arhiv je otvoren za javnost i pruža usluge istraživanja arhivske građe, kako pojedincima, tako i institucijama. Posetioci mogu dobiti pristup različitim kolekcijama i fondovima, kao i pomoć u pronalaženju specifičnih informacija ili dokumenata.
Svečanost povodom obeležavanja 148 godina postojanja Vojnog arhiva okupila je brojne zvaničnike, istaknute istoričare, arhiviste, vojne zvaničnike i predstavnike civilnog društva. Tom prilikom su se istakli značaj i uloga Vojnog arhiva u čuvanju istorijske baštine Srbije, kao i u promociji i istraživanju vojne istorije.
Neki od istaknutijih događaja koji su obeležili istoriju Vojnog arhiva u poslednjih nekoliko godina uključuju digitalizaciju arhivske građe, izložbe dokumentarne fotografije, organizovanje naučnih skupova i radionica o vojnoj istoriji, kao i saradnju sa drugim arhivskim ustanovama u regionu.
Vojni arhiv redovno sprovodi edukativne programe za mlade generacije, kako bi im približio značaj istorijske baštine i podstakao ih da istraže svoju vojnu prošlost. Arhiv takođe ima značajnu ulogu u očuvanju nacionalnog identiteta i promovisanju patriotizma među građanima.
U skladu sa modernim tehnološkim dostignućima, Vojni arhiv je uložio napore da unapredi svoje usluge i procese digitalizacije, kako bi omogućio lakši pristup arhivskoj građi i podstakao dalje istraživanje i promociju vojne istorije.
Iz perspektive nacionalnog identiteta i kulturnog nasleđa, Vojni arhiv je nezaobilazna institucija koja ima ključnu ulogu u očuvanju i promociji vojne istorije Srbije, kao i u proučavanju i interpretaciji istorijskih događaja i procesa.
Uz podršku države, vojnih institucija i stručne javnosti, Vojni arhiv će nastaviti da obavlja svoju važnu misiju čuvanja i promovisanja vojne baštine, kako bi budućim generacijama omogućio pristup dragocenim izvorima istorijskih informacija i podstakao dalje istraživanje i interpretaciju vojne istorije Srbije.
