PODGORICA — Grupa od šest episkopa Srpske pravoslavne crkve (SPC) oglasila se povodom nedavnih izjava te crkve o studentima koji protestuju u Srbiji, izražavajući svoje neslaganje sa tim stavovima. U saopštenju objavljenom na internet stranici Mitropolije crnogorsko-primorske, episkopi su pozvali na poštovanje studenata i njihove pravedne borbe.
Među episkopima koji su potpisali ovo saopštenje su mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, mitropolit njemački Grigorije, žički Justin, zahumsko-hercegovački i primorski Dimitrije, kao i arhiepiskop zapadnoamerički Maksim i episkop istočnoamerički Irinej. Oni su istakli da su se u javnosti pojavile brojne optužbe na račun studenata, koje su izneli neki crkveni velikodostojnici, a koje su prenesene putem zvaničnih glasila SPC. Stoga su se osećali obaveznima da iznesu svoj stav i pozovu na odgovorno izražavanje i izveštavanje.
Episkopi su posebno osudili izjave mitropolita Davida, koji je u jednom tekstu studente povezao sa „obojenim revolucijama“, označivši ih kao „srpske ustaše“. Ove reči su ocenili kao uvredljive i neprihvatljive, naglašavajući da kao arhijereji crkve imaju dužnost da se ograđuju od bilo kakvih govora koji dehumanizuju druge, posebno mlade ljude koji su ključni faktor u izgradnji društva.
U saopštenju se naglašava da Crkva Hristova postoji da ljubavlju privodi sve ljude spasenju, a da svaka retorika koja ponižava dostojanstvo pojedinca može dovesti do ozbiljnih društvenih tragedija. Episkopi su istakli da kao pastiri ne smeju dozvoliti da takva retorika postane uobičajena u društvu i Crkvi. Riječ, kako su naveli, služi za komunikaciju i treba da bude autentična kako bi bila verna sebi.
Episkopi su dalje izrazili zabrinutost da je neprihvatljivo biti episkop SPC i ćutati na takve reči koje pokazuju neosetljivost i nebrigu za Tijelo Crkve. Istakli su da je identifikacija bilo koga sa užasnim pokretima iz prošlosti, kao što je ustaški teror, nedopustiva, iz pijeteta prema žrtvama. Takođe, označili su takve reči kao sramotne za Crkvu i mlade ljude.
U svom apelovanju, episkopi su zamolili ostale arhijereje da ne dozvole da ovakav jezik postane norma i da preispitaju uređivačku politiku zvanične internet stranice SPC. Naglasili su da je od suštinske važnosti da ta stranica izražava jedinstvo Crkve, njen glas i brigu za sve njene članove.
Ovo saopštenje dolazi u trenutku kada se u Srbiji odvijaju protesti studenata, koji traže bolje uslove za studiranje i unapređenje obrazovnog sistema. Njihova borba je naišla na različite reakcije, a Crkva se našla u središtu kontroverzi nakon što su neki njeni predstavnici izneli negativne stavove o ovim protestima.
Episkopi, koji su se oglasili u ovom saopštenju, predstavljaju značajan deo hijerarhije SPC i njihov stav može imati uticaj na dalju dinamiku unutar crkve, kao i na percepciju studenata u širem društvenom kontekstu. Njihovo javno ograđivanje od neprimerenih komentara može poslužiti kao signal da unutar SPC postoji volja za dijalogom i razumevanjem, kao i potreba za odgovornim izražavanjem koje će doprineti izgradnji boljeg društva.
U svetlu ovih događaja, postavlja se pitanje kako će se situacija razvijati dalje i da li će se unutar SPC nastaviti dijalog o temi poštovanja mladih i njihovih prava, kao i o načinu na koji crkva komunicira sa društvom.
