Arhiepiskop Anastasije, poglavar Albanske pravoslavne crkve, preminuo je jutros u bolnici „Evangelismos“ u Atini, gde je bio na lečenju od 3. januara. Njegova smrt predstavlja gubitak za pravoslavne vernike u Albaniji, ali i šire, s obzirom na njegovu značajnu ulogu u obnovi i oživljavanju Pravoslavne autokefalne crkve Albanije.
Arhiepiskop Anastasije, čije je puno ime Anastasije Janulatos, rođen je 4. novembra 1929. godine u Pireju, Grčka. Njegova karijera bila je posvećena religiji i obrazovanju. Tokom svoje akademske karijere, bio je profesor istorije religija na Atinskom univerzitetu od 1972. do 1992. godine, kao i dekan Bogoslovskog fakulteta od 1983. do 1986. godine. Njegova stručnost i posvećenost nauci doneli su mu brojne počasne doktorate sa 19 različitih univerziteta i fakulteta širom sveta, uključujući Grčku, SAD, Kipar, Rumuniju, Gruziju, Albaniju i Italiju. Takođe, od 1993. do 2005. godine bio je dopisni član, a od 2006. godine počasni član Atinske akademije nauka.
Anastasije je izabran za Arhiepiskopa Tirane i sve Albanije u junu 1992. godine, u vreme kada je zemlja prolazila kroz teške političke i društvene promene, posebno nakon pada komunističkog režima. Njegov dolazak na čelo crkve bio je ključni trenutak za obnovu Pravoslavne crkve u Albaniji, koja je bila zapuštena i gotovo uništena tokom decenija vladavine totalitarnog režima. Njegova vizija i trud omogućili su ponovno uspostavljanje autokefalne crkve, koja je bila od vitalnog značaja za duhovni i kulturni identitet albanskog naroda.
Pod njegovim vođstvom, crkva je doživela značajan rast i obnovu. Anastasije je radio na izgradnji novih crkava, obrazovnih institucija i drugih važnih objekata, čime je doprineo jačanju zajednice i povratku pravoslavnog identiteta u Albaniji. Njegova sposobnost da privuče i okuplja vernike, kao i da uspostavi dijalog sa drugim religijskim zajednicama, doprinela je stvaranju atmosfere tolerancije i međusobnog poštovanja.
Osim svojeg rada unutar crkve, Anastasije je bio i aktivan u širem društvenom kontekstu. Njegova posvećenost ljudskim pravima i socijalnoj pravdi bila je evidentna kroz različite inicijative koje je podržavao tokom svoje karijere. Njegovo liderstvo inspirisalo je mnoge, ne samo u Albaniji, već i u drugim pravoslavnim zajednicama širom sveta.
Anastasije je bio poznat po svom ekumenizmu i nastojanju da gradi mostove između različitih religijskih tradicija. Njegova otvorenost i spremnost na dijalog sa drugim verama doprineli su jačanju odnosa između pravoslavlja i drugih religijskih zajednica. Njegov doprinos ekumenizmu bio je prepoznat i cenjen, što ga je učinilo važnom figurom u međunarodnim religijskim krugovima.
U trenutku njegove smrti, mnogi su izrazili tugu i poštovanje prema njegovom životu i delu. Njegov doprinos ne samo crkvi, već i društvu u celini, ostaviće trajni pečat u istoriji Albanije i pravoslavlja. Arhiepiskop Anastasije će biti zapamćen kao lider koji je pomogao da se obnovi vera i identitet mnogih Albanaca, kao i kao prosvetitelj koji je svojim znanjem i mudrošću obogatio živote mnogih.
U narednim danima očekuje se da će se održati brojne komemoracije u čast Arhiepiskopa Anastasija, gde će se vernici i građani okupiti kako bi odali poslednju počast ovom velikom duhovnom vođi. Njegovo nasleđe će nastaviti da živi kroz dela i vrednosti koje je promovisao tokom svog života, a njegova vizija pravoslavlja u Albaniji ostaje inspiracija za buduće generacije.
