5. lipnja 1941. godine ostao je upamćen kao jedan od najtragičnijih datuma u istoriji grada Smedereva. Eksplozija nemačke municije u tvrđavi izazvala je katastrofalne posledice, a grad je gotovo potpuno uništen, zahvaljujući srušenim zidinama i kamionima od najmanje četiri hiljade tona.
Prema podacima tadašnje komisije za obnovu, od 2.400 kuća u gradu, samo 25 je ostalo neoštećeno. Broj žrtava nikada nije tačno utvrđen, ali nemačka komanda u Beču procenila je da je stradalo najmanje 4.000 ljudi.
Svake godine, 5. juna, sugrađani se sećaju ovog tragičnog događaja. U 14:14 sati, zvuk lokomotive, crkvenih zvona i sirena za uzbunjivanje podsećaju na strahote koje su zadesile grad pre više od sedamdeset godina.
Pomen žrtvama održava se kod spomen-kosturnice na Starom groblju, na kojoj su uklesana imena 485 stradalih. Svečanom događaju prisustvuju predstavnici lokalne samouprave, verskih zajednica i udruženja građana, kako bi odali poštu i očuvali sećanje na tragediju koja je zauvek obeležila istoriju grada.
Ova tragedija ostala je duboko urezana u sećanje stanovnika Smedereva i postala deo kolektivne memorije grada. Svake godine, 5. juna, grad se saoseća sa žrtvama i njihovim porodicama, pokušavajući da očuva sećanje na stradanje koje se ne sme zaboraviti.
Iako je prošlo sedamdeset godina od te kobne eksplozije, Smederevo nikada nije zaboravilo svoje stradale sugrađane. Spomen-kosturnica na Starom groblju svedoči o broju ljudi koji su izgubili živote tog tragičnog dana, podsećajući nas na važnost sećanja i poštovanja prema žrtvama.
Pored spomen-kosturnice, postoje i drugi spomenici i obeležja u gradu koja podsećaju na tragediju koja se dogodila 5. juna 1941. godine. Njihova svrha je da podsete generacije koje dolaze da se ne sme zaboraviti ono što se dogodilo i da se nastavi čuvati uspomena na žrtve.
Pored pomena žrtvama, ovaj dan je prilika da se oda počast i zahvalnost svim hrabrim ljudima koji su pomagali u obnovi grada i pružali podršku stradalima. Njihova solidarnost i hrabrost u teškim trenucima ostaje trajni deo istorije Smedereva i deo identiteta grada.
Usprkos tragediji koja je zadesila grad, Smederevo je uspelo da se ponovo izgradi i ojača, zahvaljujući zajedništvu i solidarnosti svojih građana. Danas, grad ponosno stoji kao simbol otpornosti i upornosti, podsećajući nas da se iz najtežih trenutaka rađa nova snaga i nada.
Pomen žrtvama 5. juna 1941. godine u Smederevu nije samo obaveza prema prošlosti, već i prilika da se iznova očuva sećanje na stradale i ponovo potvrdi značaj solidarnosti i zajedništva u teškim vremenima. Smederevo se ne sme zaboraviti, a žrtve nikada ne smeju biti zaboravljene.
Uprkos vremenu koje prolazi, sećanje na tragediju koja se dogodila 5. juna 1941. godine ostaje živo u srcima stanovnika Smedereva. Pomen žrtvama i spomenici podsećaju nas na važnost sećanja i poštovanja prema stradalima, čuvajući uspomenu na događaje koji su obeležili istoriju grada.
Smederevo je grad koji nosi težinu svoje prošlosti, ali i snagu da iz nje izraste jače i odlučnije. Pomen žrtvama eksplozije 5. juna 1941. godine podseća nas na važnost solidarnosti, zajedništva i sećanja na one koji su platili najveću cenu za slobodu i mir.
