Gradiška – Zarazne bolesti su harale u gradiškom kraju više puta tokom posljednjeg vijeka. Kolera, boginje, sušica, malarija, tifus – sve su ove bolesti odnele mnoge živote. Tadašnje vlasti su se borile da suzbiju zarazu, koristeći veoma radikalne mjere.
U knjizi „Bosanska Gradiška i okolina u Prvom svjetskom ratu“, istoričar Bojan Vujčić, direktor JU „Zavičajni muzej“ Gradiška, opisuje borbu protiv zaraznih bolesti u okolini Gradiške tokom Prvog svjetskog rata. Povlačenjem austrougarske vojske iz Srbije 1914. godine, u Gradišku je stigla kolera. Telegram koji je Zemaljska vlada poslala kotarskom uredu u Bosanskoj Gradišci 7. januara 1915. godine potvrđuje prisustvo kolere.
Borba protiv kolere zahtijevala je veoma stroge mjere. U junu 1915. godine, uslijedila je zabrana prelaska preko rijeke Save kako bi se zaustavila epidemija. Apotekar Stjepan Varijačić dobio je upute o ekonomičnoj upotrebi lijekova za suzbijanje kolere. U septembru 1916. godine, u Bosansku Gradišku je stigla depeša okružne vlasti o potrebi tableta kinina za suzbijanje malarije.
Godine 1917. u kotaru je zavladala bolest ospica. Februara 1917. ospice su se proširile na nekoliko sela u okolini Gradiške, te je medicinska pomoć bila od suštinskog značaja. Širenje bolesti je zaustavljeno strožim mjerama i vakcinacijom.
U martu 1918. godine, opština je tražila novog gradskog doktora, a kandidati su bili dr Vasiljević i dr Loria. Širenje tifusa predstavljalo je veliku opasnost, te su preduzete mjere suzbijanja bolesti. Bolnice su imale budžet za liječenje bolesnika koji nisu mogli platiti liječenje.
Zarazne bolesti su bile veliko iskušenje za ljekare koji su dolazili u Gradišku iz raznih krajeva Kraljevine Jugoslavije i Evrope. Direktor Bolnice Gradiška, Rajko Dodik, najavljuje izdavanje monografije o bolnici u kojoj će biti obrađena ova tema, od Austrougarske do današnjeg vremena. Monografija će pružiti važan uvid u istoriju zdravstva i doprinijeti očuvanju dragocjene građe o zdravstvenim nedaćama stanovništva Gradiške.
Ova monografija će biti važan doprinos dokumentovanju istorije zdravstva u Gradiški, te će sačuvati sjećanja na izazove koje su stanovnici Gradiške morali da savladaju tokom vijeka. Uz istraživanja i svjedočanstva, ova monografija će pružiti dragocjen uvid u borbu protiv zaraznih bolesti i zdravstvenih izazova koji su oblikovali zajednicu Gradiške kroz istoriju.
